KCN Bảo Minh – Thực tiễn tốt về phát triển KCN xanh, bền vững

    Dẫn chúng tôi xen bước qua luống hoa loa kèn đang thắm đỏ dưới ánh nắng hạ ông Hoàng Mạnh Cường – Phó Tổng Giám đốc CTCP Đầu tư hạ tầng KCN Bảo Minh (Nam Định) chỉ cho chúng tôi những bồn chứa lớn trong khu xử lý nước thải tập trung và cho biết các nhà máy sản xuất trong KCN Bảo Minh đều đã áp dụng công nghệ tuần hoàn. Chỉ lên nóc những dãy nhà xưởng đang có những tia sáng lóe lấp dưới ánh mặt trời, Phó Tổng Giám đốc Cường giới thiệu: Toàn bộ KCN sử dụng điện mặt trời áp mái với công suất khoảng 11,5 MW/ngày đêm.

    “KCN Bảo Minh và các Nhà đầu tư trong KCN Bảo Minh luôn trú trọng tới công tác nghiên cứu áp dụng công nghệ mới, góp phần tiết kiệm tài nguyên, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường”, Phó Tổng giám đốc Hoàng Mạnh Cường cho hay. Các nhà máy sản xuất trong KCN này đã áp dụng công nghệ tuần hoàn tái sử dụng nước thải công nghiệp và đạt kết quả tái sử dụng nước được khoảng 5000 m3/ngày đêm.

    Việc xả thải của các nhà máy được kiểm soát 24/24, đảm bảo thu gom triệt nước thải chưa qua xử lý, bơm về hệ thống xử lý nước thải tập trung, đảm bảo an toàn môi trường khu vực, bảo vệ môi trường sống cũng như môi trường làm việc cho người lao động. Nhà máy xử lý nước thải KCN Bảo Minh áp dụng công nghệ xử lý sinh học tiên tiến của Nhật Bản, đã vận hành ổn định hơn 12 năm nay, đảm bảo chất lượng nước sau xử lý.

     “Ngay từ khi xây dựng KCN Bảo Minh đã xác định hướng tới sự phát triển bền vững, cân bằng giữa kinh tế và môi trường, đây là một KCN xanh, hướng tới KCN sinh thái. Nơi đây không chỉ có môi trường làm việc tốt mà còn là nơi sống tốt”, ông Nguyễn Vũ Chiên – Phó Trưởng Ban Quản lý các KCN tỉnh Nam Định cho biết. Đây chính là tiền đề tiên quyết giúp KCN Bảo Minh sớm được lấp đầy 100% diện tích đất công nghiệp.

     Đi qua các hàng cây, thảm cỏ cách ly, đi sâu vào khu vực sản xuất chúng tôi cảm nhận rõ yếu tố “xanh”, bền vững với sự đầu tư và quy hoạch bài bản ở KCN này. Rời khu vực nhà xưởng, chúng tôi tới khu nhà ở của công nhân, tới thăm nhà mẫu giáo, đi qua hồ điều hòa và kênh mương thoát nước. Chúng tôi cảm nhận được sự kết hợp hài hòa của môi trường sản xuất công nghiệp tấp nập với một không gian xanh trong lành và cuộc sống yên bình.

    “Ngay từ khi xây dựng KCN Bảo Minh đã xác định hướng tới sự phát triển bền vững, cân bằng giữa kinh tế và môi trường, đây là một KCN xanh, hướng tới KCN sinh thái. Nơi đây không chỉ có môi trường làm việc tốt mà còn là nơi sống tốt”, ông Nguyễn Vũ Chiên – Phó Trưởng Ban Quản lý các KCN tỉnh Nam Định cho biết. Đây chính là tiền đề tiên quyết giúp KCN Bảo Minh sớm được lấp đầy 100% diện tích đất công nghiệp.

     Đi cùng chúng tôi tham quan KCN Bảo Minh với diện tích 150 ha, ông Chiên cho hay KCN này được thành lập từ năm 2007, chính thức đi vào hoạt động từ năm 2010, đến năm 2017 đã lấp đầy 100%. Năm 2022, KCN Bảo Minh đã được mở rộng thêm 46 ha, nâng tổng quy mô KCN thành 200 ha.

     Hiện KCN Bảo Minh mở rộng cơ bản đã hoàn thành công tác xây dựng hạ tầng và cũng nhanh chóng thu hút được nhà đầu tư thứ cấp. 70% diện tích của KCN Bảo Minh mở rộng đã được lấp đầy, phấn đấu đến hết năm 2024 sẽ lấp đầy toàn bộ diện tích đất công nghiệp ở đây.

     Quan sát từ vị trí địa lý đến sự đầu tư hạ tầng đồng bộ và khoa học với hệ thống nhà xưởng, hệ thống giao thông, năng lượng, môi trường sản xuất và môi trường sống, TS.Nguyễn Đình Cung –đã có lời nhận xét: Thực tế cho thấy Khu công nghiệp Bảo Minh (Nam Định) đã khá thành công như một điển hình về phát triển xanh, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

 KCN Bảo Minh có khu nhà ở chuyên gia và khu nhà ở công nhân tích hợp các tiện ích như khu thể thao, trạm y tế, trường mầm non.

    TS.Nguyễn Đình Cung nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế trung ương- nguyên thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng và hiện đang là thành viên trong Ban Cố vấn của Liên chi hội Tài chính KCN Việt Nam VIPFA. Ông là một chuyên gia luôn thôi thúc sự đổi mới, thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, từ tăng trưởng nâu sang xanh.

     Đi dọc dòng kênh trong nắng hè, quan sát rất kỹ dòng nước thải đã được xử lý đổ ra kênh, TS.Cung tỏ sự yên tâm. Nhưng ông vẫn có những câu hỏi: nước thải đã xử lý được tái sử dụng ra sao, đạt tiêu chuẩn nào, bùn thải được có tái sử dụng hay không? Bên cạnh những đóng góp trực tiếp như nộp thuế, tạo việc làm và thu nhập cho người lao động… chuyên gia, TS.Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh đến sự đóng góp gián tiếp của KCN tới sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương và đời sống người dân trên địa bàn.

     Trả lời những câu hỏi này, ông Hoàng Mạnh Cường cho biết, nước thải sau khi được xử lý đạt loại A QCVN 40:20021/BTNMT trước khi thải ra môi trường. Hiện nay đã 25 % nước thải được tái sử dụng cho sản xuất, phấn đấu đến năm 2025 tỷ lệ tái sử dụng cho sản xuất lên tới 25%. Trong phần còn lại được dùng cho việc làm vệ sinh, tưới cây trong KCN, và cung cấp cho nước tưới ngoài KCN.

    Trong quá trình xử lý nước thải công nghiệp, sẽ phát sinh một lượng bùn thải sinh học nhất định. KCN Bảo Minh cùng với trường ĐH Bách khoa TP Hồ Chí Minh nghiên cứu thành công việc sản xuất phân vi sinh từ bùn thải. Hiện đang hoàn thiện thủ tục pháp lý cấp giấy phép đủ điều kiện sản xuất phân vi sinh, trước hết để phục vụ chăm sóc cây xanh của KCN Bảo Minh.

     KCN Bảo Minh được định hướng quy hoạch chuẩn mực theo hướng xanh, ứng dụng khoa học công nghệ và kinh tế tuần hoàn ngay từ quy hoạch và xây dựng ban đầu cho đến quá trình thu hút nhà đầu tư thứ cấp. Điều này đã tạo nên bản sắc riêng của khu công nghiệp Bảo Minh.

     KCN Bảo Minh liên tục được các tổ chức quốc tế cấp chứng nhận ISO về phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Năm 2022 KCN Bảo Minh là một trong 12 KCN tiêu biểu nhất cả nước được Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam vinh danh.

Để đón được những nhà đầu tư chất lượng trong làn sóng dịch chuyển vốn đầu tư toàn cầu và sự dịch chuyển chuỗi cung ứng tiên tiến, KCN Bảo Minh mở rộng tiếp tục thu hút thêm các nhà đầu tư có công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường.

    Để thu hút nhà đầu tư xanh, bên cạnh những ưu đãi, KCN Bảo Minh cũng đặt ra những điều kiện khác, đơn cử như nếu doanh nghiệp nào vào KCN mà sử dụng lò hơi thì lò đó 100 % phải đốt bằng gas hoặc dầu, không được dùng nguyên liệu hóa thạch nữa. Toàn độ đèn chiếu sáng phải dùng đèn led… Hoặc ứng dụng công nghệ nhuộm không nước và hấp thụ khí trong môi trường áp suất và nhiệt độ để không có nước thải. Tuy nhiên đây chỉ mới áp dụng được với một số loại vải.

    Định hướng phát triển KCN Bảo Minh là tiệm cận với KCN sinh thái, cả phần hiện có và phần mở rộng phải đảm bảo tiêu chí phát triển kinh tế xanh, giảm thiểu phát thải carbon, phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng thân thiện với môi trường, chú trọng những giải pháp giảm phát thải trong sản xuất kinh doanh. Đây cũng là định hướng phát triển KCN trong tỉnh Nam Định – ông Nguyễn Vũ Chiên cho biết thêm.

    “Chúng tôi đang mời các đơn vị tư vấn dạy về cách đánh giá carbon, xây dựng chỉ số phát thải cacbon và cách cân bằng lại. Hy vọng 2 năm nữa sẽ có bộ đánh giá hoàn chỉnh để biết KCN này phát thải các bon là bao nhiêu và cân bằng phát thải các bon này bằng những gì ngoài cây xanh, hồ điều hòa, thu gom xử lý nước và rác thải…”, ông Cường cho hay. KCN Bảo Minh mở rộng đã hiện đã thu hút đầu tư được 70% diện tích đất công nghiệp và phấn đấu hoàn thành việc thu hút đầu tư trong năm 2024.

    Từ câu chuyện của KCN Bảo Minh, và sự phát triển KCN của Nam Định, Chuyên gia – TS.Nguyễn Đình Cung nhận xét: Đầu tư vào KCN là khoản đầu tư rất lớn không chỉ cần tiềm lực tài chính mà còn cần tầm nhìn từ quy hoạch đến lựa chọn mô hình và năng lực thu hút đầu tư thứ cấp. Như vậy đầu tư KCN phải rất chuyên nghiệp để vừa sớm lấp đầy vừa thu hút được những nhà đầu tư thứ cấp theo đúng định hướng chất lượng cao như mong muốn. Làm sao để mỗi mét vuông đất công nghiệp đó sinh lời nhiều nhất, đạt hiệu quả đầu tư cao nhất cả về kinh tế – xã hội và bền vững.

    Trong KCN Bảo Minh đang hoạt động có 14 Nhà đầu tư thứ cấp (trong đó 12 Nhà đầu tư vốn FDI, 2 Nhà đầu tư trong nước) với tổng vốn đầu tư ước tính đạt trên 2.500 tỷ đồng và 700 triệu USD; Tổng số lao động: Khoảng 14.000 lao động trong nước, khoảng 500 chuyên gia và lao động ngoài nước; Tổng doanh thu của toàn KCN khoảng 15.000 tỷ đồng/năm; Đóng góp vào ngân sách Nhà nước khoảng 250 tỷ đồng/năm; Thu nhập bình quân của người lao động là trên 100 triệu đồng/người/năm; 100 % người lao động trong KCN được tham gia bảo hiểm xã hội để đảm bảo đúng quyền lợi cho người lao động; KCN Bảo Minh có khu Nhà ở công nhân và nhà ở chuyên gia tích hợp các tiện ích như Trường mần non, trạm y tế, cửa hàng tiện ích các công trình thể thao giải trí phục vụ cho công nhân làm việc tại KCN…

    Nói về những đóng góp của KCN với sự phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương, Phó Trưởng ban quản lý KCN tỉnh Nam Định Nguyễn Vũ Chiên kể về sự thay đổi lớn ở các xã Liên Bảo, Liên Minh và Kim Thái và huyện Vũ Bản.

“Tôi là người ở địa phương này. Làng quê khi xưa thuần làm nông nghiệp. Vụ Bản là huyện nghèo nhất trong tỉnh. Nhưng từ khi có KCN, diện mạo làng quê và cơ cấu kinh tế địa phương đã có nhiều thay đổi. Mỗi xã có mấy nghìn lao động vào làm trong KCN thu nhập ổn định, chất lượng và điều kiện sống của gia đình nâng lên. Các ngành nghề dịch vụ cũng phát triển nhiều lên”, ông Chiên cho biết.

    Từ năm 2015-2016 huyện Vụ Bản đã ở top những huyện đóng góp ngân sách nhiều nhất tỉnh.” Làm nông dân chỉ thu được vỏn vẹn 300.000 – 400.000 đồng/sào/vụ. Nhưng làm công nhân thu nhập trung bình của một công nhân là 9 triệu đồng/tháng. Thấy rõ KCN đã tạo nên sự thay đổi lớn ở địa phương nên có dự án KCN là người dân ủng hộ. Vì thế việc giải tỏa mặt bằng cho KCN Bảo Minh mở rộng rất thuận lợi và rất nhanh”, ông Chiên kể.

    Cùng với Bảo Minh, Nam Định còn 5 khu công nghiệp khác với tổng diện tích gần 1.300 ha đã đi vào vận hành. Sáu khu công nghiệp này đã thu hút gần 200 dự án với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 8.000 tỷ đồng và gần 1,4 tỷ USD, trong đó có các nhà đầu tư nổi bật như Quanta Computer, Tập đoàn Toray, Jia-wei, Sunrise, Crystal, Tập đoàn Sumitomo …

 Trước xu thế mới, yêu cầu mới, phát triển KCN phải đáp ứng yêu cầu “tăng trưởng nhanh và bền vững”.

    Chia sẻ về định hướng thu hút đầu tư, ông Nguyễn Vũ Chiên cho biết “Nam Định chủ động thu hút đầu tư có chọn lọc, lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ và bảo vệ môi trường là tiêu chí đánh giá chủ yếu. Ưu tiên các dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch, quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan tỏa, chuyển giao công nghệ, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Đồng thời tạo sự kết nối, lan tỏa, hợp tác hiệu quả giữa khu vực đầu tư nước ngoài và khu vực kinh tế trong nước”.

Trao đổi về những gì chúng tôi được thấy, được biết và những vấn đề ghi nhận được trong lần đi thực tế này, TS.Nguyễn Đình Cung nói: KCN Bảo Minh là một thực tiễn tốt về phát triển KCN trong giai đoạn mới. Vị chuyên gia này cũng nêu lên những vấn đề quan trọng cho sự phát triển của hệ thống KCN ở từng địa phương và trong cả nước, đặc biệt là trước xu thế mới, yêu cầu mới thì phát triển KCN phải đáp ứng được các yêu cầu “tăng trưởng nhanh và bền vững”.